วิตามินบี 12 หรือที่รู้จักกันในอีกชื่อว่า “โคบาลามิน (Cobalamin)” เป็นวิตามินที่เป็นทั้งสารอาหารและยาในเวลาเดียวกัน ดังนั้น สำหรับวิตามินบี 12 จึงเป็นวิตามินที่ก่อให้เกิดทั้งประโยชน์และโทษต่อร่างกายในเวลาเดียวกัน ด้วยเหตุนี้ เราจึงควรที่จะมีความรู้ในระดับเบื้องต้นเกี่ยวกับวิตามินบี 12 ทั้งนี้ก็เพื่อให้เราสามารถรับประโยชน์ของวิตามินบี 12 ได้อย่างเต็มที่ และไม่ก่อให้เกิดโทษต่อร่างกายหรือถ้าจะมีโทษ ก็ต้องมีให้น้อยที่สุด เพราะฉะนั้น การเรียนรู้ถึงประโยชน์ของวิตามินบี 12 และเรื่องอื่นๆ เกี่ยวกับวิตามินบี 12 จึงเป็นเรื่องที่จำเป็น
ประโยชน์ของวิตามินบี 12
- วิตามินบี 12 เป็นวิตามินที่ช่วยให้เซลล์ประสาททำงานอย่างมีประสิทธิและเป็นปกติ
- เป็นวิตามินที่ช่วยในการสังเคราะห์และพัฒนาสารพันธุกรรม (DNA และ RNA)
- เป็นหนึ่งในสารอาหารที่ช่วยเสริมสร้างเม็ดเลือดแดงให้กับร่างกาย
- เป็นหนึ่งในสารอาหารที่ช่วยให้ร่างกายสามารถใช้ธุาตเหล็กได้อย่างเต็มที่
- เป็นหนึ่งในวิตามินที่ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคต่างๆ ให้กับร่างกาย
- ถือได้ว่าวิตามินบี 12 เป็นหนึ่งในสารอาหารช่วยปรับสภาพอารมณ์ให้อยู่ในภาวะปกติ
- เป็นวิตามินที่ช่วยควบคุมระดับกรดอะมิโนที่มีชื่อว่า Homocysteine ซึ่งเป็นกรดอะมิโนที่อาจทำให้เกิดความเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจ
- เป็นวิตามินที่หากขาดแล้วจะก่อให้เกิดอาการหายใจไม่สะดวก ท้องเสีย กระสับกระส่าย อาการชา ร่างกายอ่อนเพลีย เป็นต้น
- ประโยชน์ของวิตามินบี 12 ที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งคือ เป็นวิตามินที่ช่วยป้องกันการเสียหายของเส้นประสาท
- เป็นหนึ่งในสารอาหารที่ช่วยรักษาโรคตาเสื่อมในผู้สูงอายุ
- เป็นหนึ่งในสารอาหารที่ช่วยเพิ่มปริมาณอสุจิในเพศชาย
- สำหรับวิตามินบี 12 เป็นสารอาหารสำคัญที่คอยช่วยแปรสภาพคาร์โบไฮเดรตเป็นน้ำตาลกลูโคส เพื่อให้ร่างกายนำไปใช้เป็นพลังงาน
ข้อควรรู้เกี่ยวกับวิตามินบี 12
- สำหรับวิตามินบี 12 สามารถแบ่งออกได้เป็นอีก 4 ชนิด คือ Cyanocobalamin, Hydroxocobalamin, Adenosyl Cobalamin และ Methylcobalamin ซึ่งมีคุณสมบัติที่เหมือนกันแต่แตกต่างกันในเรื่องของโครงสร้างทางเคมี
- เป็นวิตามินที่ละลายได้ดีในน้ำ เพราะฉะนั้นร่างกายจึงสะสมวิตามินได้ค่อนข้างยาก
- เป็นวิตามินที่พบได้เฉพาะในสัตว์เท่านั้น ดังนั้น การที่จะทำให้ร่างกายได้รับวิตามินบี 12 จึงต้องรับประทานอาหารจำพวกเนื้อสัตว์ด้วย เช่น เนื้อ นม ไข่ ปลาและอาหารทะเล
- ห้ามใช้วิตามินบี 12 ชนิดเสริมที่หมดอายุเป็นอันขาด
- การใช้วิตามินบี 12 ชนิดเสริมกับสตรีตั้งครรภ์ สตรีที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร เด็กและผู้สูงอายุ ต้องมีคำสั่งจากแพทย์เท่านั้น
- ห้ามปรับขนาดการรับประทานวิตามินบี 12 ชนิดเสริมด้วยตนเองเป็นอันขาด
- ห้ามใช้กับผู้ที่มีอาการแพ้วิตามินบี 12 หรือแพ้ส่วนประกอบที่เกี่ยวกับวิตามินบี 12
- การใช้วิตามินบี 12 ชนิดเสริมอาจมีผลต่อการทำให้หัวใจหยุดทำงานได้ ดังนั้น จึงควรใช้วิตามชนิดนี้ตามคำสั่งแพทย์เท่านั้น ไม่ควรใช้ด้วยตนเองเป็นอันขาด
- สำหรับวิตามินบี 12 ชนิดเสริมอาจมีผลข้างเคียง เช่น อาการปวดท้อง เลือดออกจากเหงือกหรือจากจมูก ปากและเล็บมีสีคล้ำ เจ็บหน้าอก มีอาการไอ ปัสสาวะน้อย เป็นต้น
วิตามินบี 12 เป็นวิตามินที่เป็นสารอาหารสำคัญไม่แพ้วิตามินชนิดอื่นๆ ดังนั้น หากต้องการให้ร่างกายได้รับวิตามินบี 12 ก็ควรรับประทานอาหารจำพวกเนื้อ นม ไข่ ปลาและอาหารทะเลด้วย มิฉะนั้น ร่างกายก็จะขาดวิตามินบี 12 ได้ แต่สำหรับผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับการขาดวิตามินบี 12 ก็สามารถที่จะใช้วิตามินบี 12 ชนิดเสริมได้เช่นกัน แต่การใช้วิตามินบี 12 ชนิดเสริม ควรมาจากคำสั่งแพทย์เท่านั้น ไม่ควรที่จะหามารับประทานด้วยตนเองเป็นอันขาด มิฉะนั้น จะเกิดความเสี่ยงต่างๆ ที่มีผลร้ายต่อร่างกายได้ และอาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้เลยทีเดียว